Hardleers

‘Dat is wel echt typisch Fré,’ zei hij tussen twee potjes squash door, ‘dingen opnieuw proberen en verwachten dat het resultaat anders zal zijn.’ Ik moest hier ontzettend hard om lachen, want ja, dat is eigenlijk ook wel zo.

In dit geval had ik weer koffie gedronken voor het squashen, terwijl ik andere keren al had gemerkt dat ik daarvan een ontzettend droge mond leek te krijgen. Maar dat had ook best ergens anders aan kunnen liggen, toch? En als ik minder heb geslapen en beter kan focussen van koffie, moet ik die kans op een droge mond dan niet maar gewoon voor lief nemen? We proberen het nog een keer.

"Dat is echt wel typisch Fré, dingen opnieuw proberen

en verwachten dat het resultaat anders zal zijn."

Die middag, na erg hard verloren te hebben – door de koffie? – doe ik nietsvermoedend tijdens het uitspitten van mijn mail een testje via psychologie.nl. Deze test zou laten zien ‘welke hersenhelft ik het meest inschakel’ en dus ‘welk breintype ik ben’.

Ik doe vaker dit soort testjes uit nieuwsgierigheid en vermaak – een testje om te weten wat voor Pokémon je zou zijn, waarom niet? – omdat ik aan de ene kant heel graag meer over mezelf leer en ik aan de andere kant heel erg benieuwd ben naar welke psychologische principes worden toegepast (uiteraard niet in de Pokémongevallen).

Bij de testjes van van psychologie.nl realiseer ik me alleen elke keer weer dat ik teleurgesteld raak door de vraagstelling. Dit keer dus weer. (!) Toch klik ik, morrend over hoe multi-interpretabel en duidelijk biased de vragen zijn, door. Ik ben namelijk alsnog benieuwd.

Ik realiseer me elke keer dat ik teleurgesteld raak,

toch klik ik door.

Het resultaat: ik ben blijkbaar net als Britney Spears een 'volger'. Niet net als de Dalai Lama een waarnemer, als Tiger Woods een ideeënmachine of als Oprah Winfrey een leider. Ik ben, net als de door wanhoop zichzelf kaalscherende, mentaal ingestorte Britney, een volger. Top.

Ik lees – natuurlijk sceptisch als ik ben, omdat het hele testje als niet-wetenschappelijk-verantwoord overkomt – verder door de toelichting. Uiteraard à la horoscoop, want alle dingen die niet kloppen, koppel ik aan het feit dat er ook staat dat ‘als je score heel dicht bij het gemiddelde ligt’ – vrijwel precies – ’je je mogelijk minder in het type zult herkennen’. Okay.

Naast dat de toelichting aangeeft dat volgers ‘go-with-the-flow-types’ zijn die vooral een ster zijn in de uitvoering van plannen – klopt – het stressvol voor volgers kan zijn om hun leven te laten bepalen door de agenda van anderen – klopt – en dat volgers zich gemakkelijk voegen naar anderen – beetje tegenstrijdig, maar klopt ook –, valt me vooral de volgende zin op:

‘Ze lijken niet te leren van voorgaande ervaringen.’

Sorry, WAT?

Bevestigt deze test nou dat ik hardleers ben?

Is dit toeval? Moet ik gaan geloven in het lot? Zit er toch wat waarheid in dit testje? Is dit confirmation bias? Moet ik gaan twijfelen aan mijn vermogen om te leren en ben ik het voorbeeld van de domme ezel?

Of... denkt een ander deel van mijn brein dat ineens weer een random ingeving krijgt, ben ik misschien gewoon heel wetenschappelijk ingesteld?

Einstein zei ooit – schijnt – dat de definitie van waanzin is om telkens hetzelfde te doen en een andere uitkomst te verwachten. Dit klinkt wel precies als wat ik aan het doen ben, maar is het niet de verantwoordelijkheid van de wetenschap om hypotheses te bevestigen of weerleggen? Moet onderzoek niet reproduceerbaar zijn? Moeten daarvoor de omstandigheden niet constant zijn?

Is hetzelfde doen en iets anders verwachten dan dus niet alleen waanzin als een theorie al bevestigd is? En kan je een theorie niet alleen bevestigen als de omstandigheden hetzelfde zijn?

"Is hetzelfde doen en iets anders verwachten

dan dus niet alleen waanzin als een theorie al bevestigd is?"

Dus stel dat ik wéér eens koffie drink voor het squashen, maar ik heb er andere dingen bij gegeten, ben ik dan echt hetzelfde aan het doen? Stel dat ik wéér een psychologisch testje doe, maar dat dat door iemand anders is gemaakt, moet ik dan dezelfde teleurstelling verwachten? Nee, dan ben ik wetenschappelijk gezien nieuwe dingen aan het doen, toch?

Dus ik blijf proberen, ik blijf tweaken en ik blijf testen. For science!

Ik zou dan wel eigenlijk ook steeds al mijn bevindingen en de test-variabelen moeten documenteren, zodat ik weet wat ik al gedaan heb en wat niet, zodat ik resultaten met elkaar kan vergelijken en er daadwerkelijk van kan leren.

Dat doe ik eigenlijk ook niet.

Misschien hebben ze dan toch gelijk...

Ik neem de laatste slok van mijn cappuccino en klap mijn laptop dicht. Ik moet zo squashen.

Alweer koffie voor de squash. Waanzin of hardleers? Achteraf werkt'ie in ieder geval prima. ;)